Η καταγραφή των ακινήτων στη χώρα μας, γίνεται πλέον πιο ακριβής και αποτελεσματική μέσω της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης και των δορυφορικών χαρτών. Η τεχνητή νοημοσύνη αναλαμβάνει να παρακολουθεί τις αλλαγές στη δόμηση των ακινήτων και να εντοπίζει τις αυθαίρετες κατασκευές. Έτσι οι ιδιοκτήτες ακινήτων με αυθαίρετες κατασκευές που έχουν γίνει πριν το 2011 πρέπει να επικοινωνήσουν άμεσα με μηχανικό ώστε να ενταχθούν στον Νόμο 4495/2017 για την τακτοποίηση αυθαιρέτων και να αποφύγουν επιπλέον πρόστιμα. Οι κατασκευές που έγιναν μετά τις 27 Ιουλίου 2011 θα κατεδαφίζονται, με επιβολή προστίμων και ποινικών κυρώσεων. Η σύνδεση των ηλεκτρονικών συστημάτων του Κτηματολογίου και του Περιουσιολογίου (Ε9) επιτρέπει στους ελεγκτές να εντοπίζουν τα ακίνητα που δεν έχουν δηλωθεί σωστά ή καθόλου, όπως αυθαίρετες προσθήκες και κρυμμένα τετραγωνικά. Οι αρχές θα ελέγχουν και τα ακίνητα που δεν έχουν δηλωθεί ή έχουν δηλωθεί με λάθη, με σκοπό την καταγραφή της πραγματικής ακίνητης περιουσίας των πολιτών.
Τι χρειάζεται να κάνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων:
- Να έχουν δηλώσει τα ακίνητά τους στο Κτηματολόγιο ή αν δεν πρόλαβαν τις προθεσμίες να ξεκινήσουν τη διαδικασία διόρθωσης των αρχικών εγγράφων.
- Να έχουν υποβάλλει δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9).
- Να διορθώσουν το Ε9 για τυχόν αλλαγές στην περιουσιακή τους κατάσταση, όπως η νομιμοποίηση αυθαιρέτων ή η προσθήκη νέων χώρων.
- Να τακτοποιήσουν τις αυθαίρετες κατασκευές τους και να καταχωρήσουν στο Ε9 τα πραγματικά τετραγωνικά του ακινήτου.
- Οι κάτοχοι μεγάλων αυθαιρέτων, που ανήκουν στην καταργημένη κατηγορία 5 (από το 2020), θα πρέπει να τα δηλώσουν και να προχωρήσουν στην τακτοποίησή τους, μόλις κατατεθεί η σχετική νομοθετική ρύθμιση, η οποία θα επιτρέπει τη δήλωση αυτών των κτισμάτων και θα εξασφαλίζει τη διατήρησή τους για 30 χρόνια.
- Αν κάποιο ακίνητο βρίσκεται σε δασική περιοχή και δεν έχει δηλωθεί στο Κτηματολόγιο (μέχρι της 31ης Μαρτίου 2023) οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να το δηλώσουν αμέσως μόλις το σύστημα ξαναλειτουργήσει.
Για τα παλαιότερα αυθαίρετα και τις μικρές παραβάσεις, οι ιδιοκτήτες έχουν προθεσμία μέχρι τις 31 Μαρτίου 2026 για να τα τακτοποιήσουν. Ωστόσο, τα αυθαίρετα με μεγάλες πολεοδομικές παραβάσεις δεν μπορούν να τακτοποιηθούν, εκτός από εξαιρέσεις (π.χ. αυθαίρετα τραπεζών).
Αναφορικά με το Ε9 οι ιδιοκτήτες πρέπει να δηλώσουν όλα τα ακίνητα που κατέχουν (αποθήκες, διαμερίσματα, βοηθητικούς χώρους κ.α.). Πρέπει να προσέχουν τις διορθώσεις του Ε9, ιδίως όσον αφορά το ακριβές εμβαδό των ακινήτων και τη σωστή καταγραφή των αυθαίρετων προσθηκών ή μετατροπών. Συχνά εντοπίζονται λαθεμένες καταχωρήσεις στο Ε9 όπως η καταχώρηση της έκτασης αγροτεμαχίων χωρίς ακριβή τοπογραφική αποτύπωση ή η παράλειψη από το εμβαδόν κατοικιών αυθαίρετων ημιυπαίθριων χώρων.
Τι πρέπει να δηλωθεί στο Κτηματολόγιο;
Στο Κτηματολόγιο πρέπει να καταχωρηθούν όλα τα ακίνητα, όπως οικόπεδα, χωράφια, σπίτια, αποθήκες, διαμερίσματα, καθώς και οποιοδήποτε άλλο κτίσμα βρίσκεται εντός του γεωτεμαχίου.
Ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσω για τη σωστή καταγραφή του ακινήτου μου στο Ε9 και το Κτηματολόγιο;
- Βρείτε την οικοδομική άδεια του ακινήτου και καταχωρήστε τα ακριβή τετραγωνικά που αναφέρονται στην άδεια.
- Τακτοποιήστε τυχόν αυθαίρετες κατασκευές και δηλώστε το σύνολο των τετραγωνικών του κτιρίου σας.
- Εάν διαθέτετε τοπογραφικό σχέδιο, ελέγξτε τα στοιχεία του ακινήτου (θέση, εμβαδό κ.λπ.) και συγκρίνετέ τα με αυτά που έχουν ήδη καταχωρηθεί.
- Εάν έχετε συμβόλαιο που αναγράφει μια αόριστη έκταση, κάντε τοπογραφικό και καταχωρήστε την ακριβή έκταση στο Ε9, ενημερώνοντας παράλληλα και το Κτηματολόγιο.
- Αφαιρέστε από το Ε9 ακίνητα που δεν καλλιεργούνται, όπως βοσκότοπους και χέρσα χωράφια, τα οποία θεωρούνται δασικές εκτάσεις.
Τι κάνουμε με τα κληρονομούμενα ακίνητα;
Σύμφωνα με τον Νόμο 4934/2022, το Ελληνικό Κτηματολόγιο συνδέεται άμεσα με τα ληξιαρχεία για την αυτόματη ενημέρωση των στοιχείων από τη ληξιαρχική πράξη θανάτου. Οι πλησιέστεροι συγγενείς του εκλιπόντος είναι υποχρεωμένοι να ενημερώσουν το Κτηματολόγιο εντός ενός μήνα, ανεξάρτητα από την αποδοχή της κληρονομιάς. Επομένως, ακόμη κι αν δεν έχει γίνει αποδοχή κληρονομιάς, οι πολίτες πρέπει να δηλώσουν τα κληρονομούμενα ακίνητα στο Κτηματολόγιο και να ενημερώσουν το Ε9.
Ποιες προφυλάξεις πρέπει να λάβουμε όταν διορθώνουμε το Ε9 με βάση το Κτηματολόγιο;
Σε περίπτωση μεταβολών στην ακίνητη περιουσία, όπως η χρησικτησία, η δήλωση των στοιχείων του ακινήτου που υποβάλλεται για ένα έτος θα πρέπει να επεκταθεί και για τα προηγούμενα έτη, μέχρι το τρέχον έτος, προκειμένου να ενημερωθεί πλήρως η περιουσιακή εικόνα. Ο ΕΝΦΙΑ θα υπολογιστεί αναδρομικά από το έτος της μεταβολής, σύμφωνα με τα νέα στοιχεία που καταχωρούνται.
